Wat is de Change Curve?
De Change Curve werd in de jaren ’60 ontwikkeld door de Zwitsers-Amerikaanse psychiater Elisabeth Kübler-Ross. Oorspronkelijk beschreef ze hiermee de fases van rouw bij verlies. Later zagen onderzoekers en trainers dat dit patroon breder toepasbaar is: mensen doorlopen vergelijkbare emoties bij allerlei vormen van verandering, groot of klein.
Het idee is simpel maar krachtig: weerstand is geen fout of zwakte, maar een logische reactie. Verandering betekent dat je oude patronen moet loslaten. Dat voelt ongemakkelijk, soms zelfs bedreigend. De Change Curve laat zien dat dit proces universeel is – en dat er na de weerstand ook ruimte komt voor onderzoek, groei en acceptatie.
De fases van de Change Curve
De curve kent doorgaans vier hoofdfases. Het is belangrijk te beseffen dat dit geen rechte lijn is: mensen bewegen heen en weer tussen fases, soms meerdere keren.
- Ontkenning – “Dit raakt mij niet.”
In eerste instantie kan er ongeloof of ontkenning zijn. Je doet alsof er niets verandert, of je schuift het voor je uit. Dit voelt veiliger dan meteen de impact onder ogen te zien. - Weerstand – boosheid, frustratie of angst
Wanneer duidelijk wordt dat de verandering écht gevolgen heeft, komen emoties los. Mensen voelen zich onzeker, boos of machteloos. Dit is vaak de lastigste fase, zowel voor jezelf als voor teams. - Onderzoek – nieuwsgierigheid en verkenning
Langzaam ontstaat er ruimte om mogelijkheden te zien. Je verkent hoe je je kunt aanpassen en welke kansen er misschien zelfs in de verandering schuilen. - Acceptatie en groei – integreren van nieuwe manieren
Uiteindelijk leer je de nieuwe situatie kennen, ontdek je hoe je ermee kunt werken en ervaar je soms zelfs nieuwe energie. Dit is de fase van leren, ontwikkelen en vooruitgang.
Waarom is dit model nuttig?
De Change Curve biedt houvast in een vaak chaotisch proces. Het laat zien:
- Weerstand is normaal – je hoeft je er niet schuldig over te voelen.
- Iedereen doorloopt een eigen tempo – de ene persoon gaat sneller naar acceptatie, de ander blijft langer in weerstand.
- Je kunt patronen herkennen – door te weten waar je staat, kun je beter omgaan met je emoties en gedrag.
Voor leidinggevenden, trainers of coaches helpt de Change Curve bovendien om anderen beter te begeleiden. Het maakt zichtbaar wat er achter gedrag schuilgaat en hoe je mensen stap voor stap kunt ondersteunen.
De Change Curve bij Starters
Bij Starters gebruiken we de Change Curve regelmatig in onze programma’s. Want ondernemen of maatschappelijke impact maken betekent óók omgaan met onzekerheid, teleurstellingen en verandering.
Clara van Haaften, Lead Professionals bij Starters, vertelt:
“Onder stress is het veel moeilijker om bewust te kiezen. De Change Curve helpt deelnemers herkennen waar ze staan en wat hun copingstrategieën zijn als de druk toeneemt, zodat ze sneller eigenaarschap kunnen nemen.”
In workshops leren deelnemers bijvoorbeeld hun eigen reacties op verandering te onderzoeken. Sommigen ontdekken dat ze vaak in ontkenning blijven hangen (“het valt wel mee”), terwijl anderen sneller in boosheid of frustratie schieten. Door dit met elkaar te oefenen, merk je dat niemand alleen staat in die ervaring. Dat schept herkenning en veiligheid.
Voorbeeld uit de praktijk
In een training over persoonlijk leiderschap werkten deelnemers met een casus: een project waar onverwachte bezuinigingen werden aangekondigd. De reacties liepen uiteen:
- “Dit heeft vast geen gevolgen voor mij.” (ontkenning)
- “Altijd hetzelfde, nu kan ik weer alles opnieuw plannen!” (weerstand)
- “Misschien kan dit juist ruimte geven om slimmer samen te werken.” (onderzoek)
- “We hebben een nieuwe werkwijze gevonden en het loopt eigenlijk beter dan voorheen.” (acceptatie/groei)
Door de Change Curve erbij te pakken, zagen deelnemers dat al deze reacties onderdeel waren van hetzelfde proces. Het gaf taal om met elkaar te bespreken waar ze stonden – en hoe ze elkaar konden ondersteunen.
Hoe gebruik je de Change Curve zelf?
Wil je de Change Curve toepassen in je eigen werk of leven? Een paar tips:
- Herken je fase
Sta stil bij je emoties: zit je nog in ontkenning, of merk je al nieuwsgierigheid? Benoemen waar je bent, helpt je om verder te komen. - Geef ruimte aan emoties
Probeer weerstand niet weg te duwen. Boosheid, angst of frustratie zijn normale reacties. Deel ze met iemand die je vertrouwt. - Zoek perspectief
Vraag jezelf af: welke kansen kan deze verandering brengen? Wat kan ik leren of ontdekken? - Blijf in beweging
Kleine stappen maken het makkelijker om van weerstand naar onderzoek en acceptatie te komen. - Wees mild voor jezelf en anderen
Iedereen doorloopt de curve op eigen tempo. Vergelijk jezelf niet te veel met anderen.
Waarom dit belangrijk is
Verandering gaat nooit vanzelf. Maar door de Change Curve te begrijpen, leer je dat weerstand geen teken van falen is, maar een normale fase. Het geeft je de mogelijkheid om met meer veerkracht en eigenaarschap door uitdagende tijden te gaan.
Voor Starters is dit essentieel: persoonlijk leiderschap betekent ook leren omgaan met verandering, onzekerheid en weerstand. Want pas als je jezelf beter begrijpt, kun je anderen inspireren en samen duurzame impact maken.
Verder lezen
Benieuwd hoe jij sterker kunt omgaan met verandering en weerstand? Ontdek onze programma’s voor jongeren, professionals en onderwijs.
